توسعه کاربرد‌های ماهواره در بخش کشاورزی و معدن

آقای حسن سالاریه در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: در حوزه پرتاب ماهواره گام‌های مهمی را داریم که هم در برنامه ده ساله فضایی و هم در برنامه هفتم پیشرفت آمده است که نخستین و مهم‌ترین گام، تثبیت پرتابگر‌های ما برای رسیدن به مدار‌های ارتفاع پایین یا لئو است.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: سال گذشته پرتاب موفق سیمرغ را داشتیم که رکوردی برای صنعت فضایی ایران محسوب شد؛ که شامل پرتاب ۳۰۰ کیلوگرم جرم از بلوک انتقال مداری سامان و ماهواره فخر و محموله تحقیقاتی بود که آذر ماه سال گذشته در مدار قرار گرفت و پرتاب شد که موجبات شادی فعالان صنعت فضایی ایران را فراهم کرد.

وی گفت: همکارانمان در مجموعه صنایع هوا فضای وزارت دفاع ،کار بزرگی را انجام ، و امیدی را به صنعت فضایی ایران تزریق کردند، چون کلاس حدود ۳۰۰ کیلوگرم در مدار لئو پر کاربرد است چرا که بسیاری از ماهواره‌هایی که اکنون در دنیا برای ارتفاع پایین دنبال می‌شود در کلاس جرمی ۲۰۰ و ۳۰۰ کیلوگرم است و این که در حال کار کردن روی کلاس جرمی یک تنی هستیم به این معنا نیست که قرار است یک ماهواره یک تنی روی آن تجمیع شود بلکه قرار است چندین ماهواره در کلاس جرمی سبک مجموعا ظرفیت آن آزمایشگاه یا مرکز تجمیع و آزمون، یک تن است.

آقای سالاریه درباره پرتابگر قائم ۱۰۰ هم گفت: عملکرد این پرتابگر موفقیت آمیز بود و شهریورماه گذشته ماهواره چمران را در مدار قرار داد و این پرتابگر به همت همکارانمان مان در هوا فضای سپاه کار می‌شود و پرتابگر سوخت جامد و نسبتا سبک است که تا کلاس جرمی ۱۰۰ کیلوگرم را در مدار لئو قرار می‌دهد و اتفاق بسار مهم برای کشور ما بود و به نوعی تثبیت پرتابگر هم محسوب می‌شد.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: پرتاب‌های آزمایشی دیگری هم داشتیم که نمونه ارتقا یافته سیمرغ را داشتیم که همکارانمان در وزارت دفاع کار می‌کنند و امسال آزمون‌های تکمیلی انجام می‌شود و پرتاب‌های آزمایشی سیمرغ ارتقاء یافته ما با موفقیت پیگیری می‌شود و باز می‌تواند توان پرتاب را به لحاظ جرمی در کشور افزایش دهد.

آقای سالاریه افزود: یکی از مختصات مهم برای سیمرغ ارتقاء یافته امکان دسترسی به مدار‌های ارتفاع بالا یعنی ۳۶۰۰۰ کیلومتر است که موضوعی راهبردی برای کشور ماست که در مجموعه وزارت دفاع در حال کار است.

وی گفت: آذرماه سال گذشته هم پرتابگر خارجی، دو ماهواره بخش خصوصی ما شامل کوثر و هدهد را در مدار قرار داد.

سالاریه گفت: چندین پرتاب ما هم سال گذشته جابجا و به امسال موکول شد و پرتاب قائم و سیمرغ بهینه و ذوالجناح هم برای امسال پیش بینی شده است.

رئیس سازمان فضایی ایران درباره صنعت ماهواره هم گفت: ماهواره تحقیقاتی آزمایشگاهی چمران، مختصات مهمی برای ما داشت و نخستین آزمون مانور‌های مداری فاز در این ماهواره با موفقیت انجام شد که حاصل زحمات صاایران و بخش خصوصی بود و خیلی از امید‌ها را برای صتعت فضایی ما بالا برد.

وی افزود: برای حوزه منظومه سازی هم یکی از مهم‌ترین مانور‌ها همین مانور‌های اصلاح فاز و ارتفاع است که در ماهواره چمران با موفقیت انجام شد.

آقای سالاریه گفت: ماهواره هدهد و کوثر هم با تلاش بخش خصوصی طراحی شد که آبان ماه با موفقیت پرتاب شد و نخستین محک جدی بخش خصوصی ما در صنعت فضایی محسوب می‌شود که نمونه اصلاح شده ماهواره کوثر با تلاش بخش خصوصی در برنامه پرتاب قرار می‌گیرد.

رئیس سازمان فضایی ایران افزود: پرتاب بلوک انتقال مداری سامان گامی مهم برای رسیدن به مدار‌های ارتفاع بالا محسوب می‌شد که برای تحقق این امر هم باید پرتابگر‌های سنگین‌تر داشته باشیم و هم بلوک‌های انتقال مداری که به نوعی سفینه فضایی محسوب می‌شوند باید توسعه پیدا کند که نخستین پرتاب سامان یک انجام و اغلب آزمون‌های آن با موفقیت انجام شد و اشکالاتی هم داشت که در نمونه دوم سامان یک رفع شده است و آن هم در برنامه پرتاب قرار دارد و به احتمال بسیار زیاد امسال پرتاب می‌شود.

آقای سالاریه گفت: نمونه دوم پارس یک و نمونه اول پارس دو با اقدامات پردازشی و تلفیق داده، دقت را با توجه به حسگر‌ها ارتقاء می‌دهند و ماهواره مخابراتی تحقیقاتی ناوک هم در دهه فجر سال گذشته رونمایی شد و در حوزه ساخت ماهواره هم سال پررونقی داشتیم و خیلی از طرح‌های ماهواره هم پیشرفت‌های خوبی داشت و به این معنا که بخش‌های خوبی از طراحی‌های منظومه شهید سلیمانی انجام و نمونه‌های اول آزمایشگاهی اش ساخته شده است و ان شاء الله پرتاب‌های آزمایشی را خواهیم داشت.

وی افزود: سال گذشته ماهواره‌های سری پژوهش شامل پژوهش سری یک، دو و چهار پیشرفت‌های خوبی داشتند که بخش خصوصی ما کار می‌کند و سال گذشته پیشرفت‌های خوبی داشتیم و ماهواره پارس سه و ناهید سه هم در حال طراحی است.

رئیس سازمان فضایی ایران در حوزه توسعه کاربرد ماهواره‌ها هم گفت: خدمات ماهواره‌های سنجشی شامل تصویربرداری و داده برداری از سطح زمین و استفاده از این داده‌ها در صنایع مختلف از جمله کشاورزی، معدن، محیط زیست و اکتشافات معادن و برآورد سطح زیرکشت محصولات شکاورزی و برآورد خسارات ناشی از حوادث بلایای طبیعی است که در این حوزه ماهواره خیام را داریم که یک کار خوب دانش بنیانی روی آن انجام گرفت تا بتوانیم داده‌ها و اطلاعات دقیق تری از تصاویر ماهواره خیام استخراج کنیم که تحت عنوان سوپر رزلوشن در حوزه صنعت فضایی محسوب می‌شود که تصاویر یک متری به وضوح نیم متری تبدیل شد.

وی گفت:برای حوزه‌های برآورد سطح زیرکشت و شناسایی منابع آبی هم از تصاویر ماهواره خیام یا سایر ماهواره‌ها استفاده می‌کنیم و نرم افزار‌هایی برای استفاده از این تصاویر هم ارتقاء یافته است که پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات این موارد را دنبال می‌کند.

رئیس سازمان فضایی ایران افزود: در حوزه داده هم ما به هر حال، چون در منظومه شهید سلیمانی بحث توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای را دنبال می‌کنیم این ماهواره‌ها که در مدار قرار بگیرند توسعه خدمات داده پایه هم می‌تواند در کشور شکل بگیرد و ساده‌ترین آن حوزه اینترنت اشیاء است که برای انتقال داده‌ها از پایانه‌های مختلف سطح زمینی استفاده می‌شود.

آقای سالاریه گفت: امسال که پرتاب‌های منظومه آغاز شود این خدمت هم فعال می‌شود.

وی افزود: در حوزه علوم و اکتشافات فضایی که از حوزه‌های مهم جهان محسوب می‌شود هم برنامه‌های متعددی داریم که نخستین آن بحث کپسول‌های زیستی است که پزوهشگاه هوافضای وزارت علوم روی ان کار می‌کند و ما سال ۱۴۰۲ پرتاب کپسول ۵۰۰ کیلوگرمی را دشتیم و دو کلاس کپسول یکی وزن ۵۰۰ کیلوگرم که نمونه ارتقاء یافته سال ۱۴۰۲ محسوب می‌شود و یکی هم وزن هزار و ۵۰۰ کیلوگرم که نمونه ارتقاء یافته جرمی محسوب می‌شود.

آقای سالاریه گفت: نمونه هزار و ۵۰۰ کیلوگرمی حتی قابلیت حمل موجود زنده در ابعاد انسانی را هم دارد که در حال کار شدن و طراحی‌ها در حال انجام است و امیدواریم امسال نمونه‌های اولیه این کپسول ساخته شود و درباره زمان پرتاب ان هم تلاش می‌کنیم امسال پرتاب هم داشته باشیم.

رئیس سازمان فضایی ایران افزود: بحث ماهنورد و ماهگرد را داریم که در دنیا حائز اهمیت است که شامل رسیدن به سایر کرات و استفاده از ظرفیت ارزشمند انرژی و موارد ارزشمندی است که در سایر کرات وجود دارد

و آینده اقتصاد جهانی به استفاده از متابع مود در سایر کرات آسمانی معطوف است که نزدیکترین، ماه است و کشور‌های متعددی در این حوزه فعالیت‌های بلندمدت و میان مدت خود را دارند و ما هم در این حوزه با برخی دانشگاه‌ها کار‌هایی را آغاز کردیم.

وی گفت: البته فعالیت در این حوزه باید در قالب همکاری‌های بین المللی انجام شود و پیشرفت خوبی داشتیم که جزئیات دقیق‌تر امسال اعلام می‌شود.

آقای سالاریه در پاسخ به سوالی مبنی بر این که با توجه تشدید فعالیت‌های فضایی کشور‌های منطقه، چه باید کرد تا جایگاهمان حفظ شود؟ افزود: شاید به لحاظ پرتاب جزو یازده کشور نخست دنیا باشیم، اما رقابت سنگین شده است و شاید به لحاظ ساخت ماهواره و کسب دانش بومی جایگاه مناسب در جهان داشته باشیم، اما واقعیت این است که رقابت سنگین‌تر هم می‌شود و خیلی از کشور‌های منطقه سرمایه گذاری زیادی کرده‌اند و بحث استفاده از منابع سایر کرات یک خیال نیست بلکه واقعیتی است که آرام آرام محقق می‌شود و پیش بینی برنامه‌ها این است که بهره برداری از منابع ماه در افق ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۰ شروع می‌شود بنابراین ما هم باید خودمان را در این رقابت نگه داریم و جایگاه مان را از دست ندهیم به همین علت نگاه دولت، توسعه بخش فضایی است و کار‌های خوبی را آغاز کردیم و ظرفیت‌های بخش خصوصی را فعال می‌کنیم.

وی گفت: ما باید جایگاه مان را حفظ کنیم چرا که در حوزه ساخت ماهواره حدود ۳۰ کشور توانمندی بومی ساخت ماهواره را دارند و باید کیفیت ساخت ماهواره هایمان را بالاببریم و از فرآیند تحقیق و توسعه به سمت اقتصادی شدن و ارائه خدمات در صنعت فضایی حرکت کنیم و انقدر پرتابگر‌های ما قابلیت پیدا کنند که بتوانیم به سایر کشور‌ها خدمات ارائه دهیم.

اقای سالاریه افزود: این اتفاق با افزایش تعداد ساخت و پرتاب ماهواره‌ها محقق می‌شود و باید در صنعت فضایی کشور رقابت ایجاد شود و سیاست دولت چهارهم هم این است.