دستیابی به پنجمین فناوری گلوگاهی صنعت نفت با اتکا به شرکت‌های دانش‌بنیان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از « مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری» ، رضا سلطانعلی‌زاده با اشاره به در دستور کار قرار گرفتن هفت فناوری و تجهیز گلوگاهی مورد نیاز صنعت نفت در توافق‌نامه معاونت علمی و وزارت نفت در بهمن ماه سال گذشته ، به فرآیند ساخت تجهیز حفاری هدایت‌پذیر دورانی (RSS) اشاره کرد و گفت : دستگاه RSS دارای پیچیدگی‌های فناورانه بسیار زیادی است و تجهیزات آن نیز باید به گونه‌ای در کنار هم قرار گیرند که مواد نفتی، آب و گاز و جامدات موجود در مواد نفتی تاثیری بر روی تجهیزات مورد استفاده نگذارد.

 

وی افزود : پیچیدگی‌های فناورانه این تجهیز ، موجب شده است تا دانش فنی ساخت این تجهیزات در دنیا تنها در اختیار سه کشور باشد که با ساخت این تجهیز پیشرفته، ایران هم در جمع چهار کشور دارنده فناوری ساخت آن قرار می‌گیرد.

مدیر کل دفتر توسعه اقتصاد معاونت، علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری گفت : در دی ماه ۱۴۰۱ در راستای اهداف معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری مبنی بر رفع نیاز‌های فناورانه دستگاه‌ها و تکمیل زنجیره‌های ارزش صنایع با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و لزوم توسعه بازار این شرکت‌ها، عناوین و محور‌هایی را که می‌توانستیم با استفاده از علم و فناوری در حوزه وزارت نفت و شرکت‌های تابعه همکاری کنیم، شناسایی کردیم که ۲۳ طرح  احصا شد. 

وی افزود : در نهایت هفت موضوع تبدیل به یک توافق‌نامه همکاری با هدف ساخت تجهیزات و فناوری‌های گلوگاهی صنعت نفت شد که با حضور وزیر نفت و معاون علمی رئیس‌جمهور در نوزدهم بهمن‌ماه سال گذشته به امضا رسید.

سلطانعلی‌زاده با اشاره به این‌که اکنون با امضای قرارداد ساخت RSS، پنجمین موضوع از نیاز‌های گلوگاهی صنعت نفت نیز در مسیر تحقق قرار گرفته است، گفت : یکی از موضوعات بسیار جذاب که فناوری زیادی داشت و از نیاز‌های گلوگاهی صنعت نفت به شمار می‌رفت، تجهیز حفاری دورانی هدایت‌پذیر یا RSS بود که با توانمندی شرکت دانش‌بنیان رایا انرژی و حمایت معاونت علمی، در مسیر ساخت قرار گرفت و شرکت ملی نفت، بهره‌وری از فناوری و تولید دانش‌بنیان این شرکت را به مدت ۱۰ سال تضمین کرده است.

وی افزود: تلاش کردیم در انتخاب موضوعات ، دقت زیادی انجام شود و شاهد شکل‌گیری همکاری در حوزه‌هایی باشیم که هم آینده حوزه نفت و هم آینده دانش‌بنیان‌ها را تضمین کند. به طوری که ابعاد فناورانه قوی و ابعاد اقتصادی روشنی داشته باشد.

دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور گفت:پس از تعریف طرح ها و  مشخص شدن ابعاد آن‌ها، سطوح و پیچیدگی‌های فناورانه این طرح‌ها تبیین و آینده بازار این محصولات در داخل و خارج کشور بررسی شد. یکی از بزرگ‌ترین بررسی‌هایی که خیلی از ما وقت گرفت، شناسایی شبکه‌ای از توانمندانی بود که بتوانند این کار را انجام دهند؛ بر همین اساس به تمامی دانشگاه‌های کشور، پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های صنعتی، بازرگانی و دانش‌بنیان فراخوان داده شد و طی این فراخوان به هفت شرکت رسیدیم که می‌توانستند در دستیابی به این محصول به ما کمک کنند.

وی با بیان این‌که در تمامی هفت حوزه یا دشده فراخوان‌هایی به سراسر کشور ارسال شد تا مجموعه‌های دارای ظرفیت و توانمندی شناسایی شوند افزود : یکی از این طرح‌ها، فناوری لوله مغزی سیار (Coiled tubing‎) بود که یکی از اقلام گلوگاهی شرکت ملی نفت و زیرمجموعه‌هایش به شمار می‌رود.

خردادماه سال جاری، فراخوان اجرای این طرح منتشر شد که طی آن، هشت تیم شناسایی شدند که با برگزاری چهار جلسه، به سه تیم رسیدیم که به زعم متخصصان می‌توانستند این طرح را اجرا کنند و در نهایت دو تیمی که می‌توانند این کار را پیش ببرند، یک شرکت دانش بنیان و جهاد دانشگاهی شریف هستند.

سلطانعلی زاده افزود: در حوزه mini-LNG به ۱۰ تیم رسیدیم که در میان آن‌ها نام شرکت‌های بزرگ صنعتی هم هستند و طی هفته‌های آینده شرکت‌های منتخب این فناوری نیز معرفی خواهند شد. قرار شده است یکی از شرکت‌های صنعتی به این طرح پیوند بخورد و یکی از طرح ها با عمق بومی‌سازی بیش‌تر به یک شرکت خصولتی واگذار شود.

وی با بیان این‌که تجهیز حفاری هدایت شونده دورانی یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز بود که تصور می‌کردیم شاید کسی در این طرح  کمک کننده نباشد، گفت : فروردین ماه سال جاری فراخوان این طرح کلید خورد و چهار ماه تمدید شد تا تیم‌های بهتری شناسایی شوند. هفت تیم عمدتا در چهار مرحله در حوزه‌های فنی بررسی شدند. عمده شرکت‌ها از شرکت‌هایی برآمده از حوزه بودند که به عمق این فناوری آشنایی داشتند. در ادامه سه تیم با نظر هیئت داوران انتخاب شدند و در نهایت شرکت مهندسی و ابزار دقیق رایاانرژی به عنوان برگزیده انتخاب شد و حتی برای این که این طرح بهتر پیش برود، دو شرکت نیز به رایاانرژی وصل شدند تا خطرهای (ریسک‌های ) طرح و زمان انجام آن کاهش یابد.

سلطانعلی زاده، با اشاره به سابقه و توانمندی شرکت دانش‌بنیان رایاانرژی در حوزه RSS گفت: این شرکت دانش‌بنیان به مدت بیش از یک دهه است که در صنعت حفاری، نفت و گاز فعالیت دارد و در زمینه ساخت تجیزات حفاری دورانی هدایت پذیر RSS)) تجربه‌های خوبی دارد.

وی، رسیدن به مرحله آغاز طرح RSS را یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تحقق نیاز‌های گلوگاهی صنعت نفت دانست و افزود: این دستاورد، ماحصل کمیته و همکاران معاونت علمی، وزارت نفت و کارگروه‌های تخصصی با حمایت بسیار خوب شرکت ملی نفت است و امید می‌رود در آینده شاهد دست‌یابی به فناوری‌های پیشرفته در سایر موضوعات و حوزه‌های صنعت باشیم.