برای احیای برجام توپ در زمین آمریکاست

فضا سازی رسانه ها درباره سخنان مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برجام - که در ادامه بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی بیان شده است - هدفی جز محک زدن احتمال تن دادن ایران به تغییر در مفاد این توافقنامه ندارد.
شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی بایدن، امیدها برای بازگشت آمریکا به برجام و احیای توافق هسته‌ای با ایران را زنده کرده است.
با وجود اینکه دولت جدید آمریکا رویکرد ترامپ در قبال برجام را اشتباه و فشارهای حداکثری علیه ایران را شکست خورده می داند، در طرف مقابل، اروپایی‌ها مواضع اعلامی غیر قابل قبولی را درباره توافق هسته‌ای و گنجاندن موضوع موشکی و نقش منطقه ای ایران در آن مطرح می کنند. به نظر می‌رسد این رویکرد با توجه به شکست ترامپ در انتخابات، با هدف تقویت اهرم فشار و محک زدن ایران است که آیا می توان در دوره جدید تحت عنوان همگرایی اروپا و آمریکا از تهران امتیاز گرفت و تغییراتی در برجام ایجاد کرد.
شیطنت رسانه ها در مورد مصاحبه اخیر رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی درباره توافق هسته‌ای با ایران نیز در این ارتباط قابل ارزیابی است.
بر اساس گزارش شیطنت آمیز رویترز گروسی روز پنجشنبه گذشته در مصاحبه با این خبرگزاری گفته بود برای احیای برجام نیاز به یک توافق جدید است.
اين ادعا در حالی است که گروسی گفته برای انجام تمهیدات لازم در راستای برگشت پذیری اقدامات ایران در صورت احیای برجام، نیاز به یک پروتکل، تفاهم، توافق یا سند در حوزه آژانسی دارد.
در هر حال همانطور که کاظم غریب آبادی نماینده دائم ایران در سازمان ملل گفت احیای برجام نیازمند توافق جدیدی نیست و البته همین اظهار نظر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز مبنای فنی و حقوقی ندارد.
پنج گام هسته ای ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای خود در واکنش به از سرگیری تحریم های یکجانبه آمریکا و بی اعتنایی تروئیکای اروپایی به اجرای تعهدات یازده گانه برجامی خود بود؛ آن هم در حالیکه پس از اینکه ترامپ در سال 2018 آمریکا را از برجام خارج کرد و تحریم‌های غیر قانونی علیه ایران را از سر گرفت ایران به مدت یکسال از خود خویشتنداری نشان داد.
به هر حال توافق هسته‌ای یا همان برجام که با صدور قطعنامه 2231 شورای امنیت مورد تایید قرار گرفته است در قبال محدودیت های هسته ای ایران، طرف های مقابل را ملزم می کرد که همه تحریم های هسته ای ایران را چه از جانب شورای امنیت سازمان ملل و چه از جانب آمریکا و اتحادیه اروپا لغو نمایند.
بر این اساس با جابجایی قدرت در کاخ سفید توپ در زمین آمریکاست که باید با برداشتن گام های اولیه و لغو همه تحریم ها، تهران را به اعمال مجدد محدودیت در برنامه هسته‌ای خود تشويق نماید.
از این گذشته سخن گفتن از تغییر در برخی بندهای توافق هسته‌ای از جمله موضوع غروب هسته‌ای محلی از مذاکره ندارد چرا که طی مذاکرات گذشته حق هسته ای ایران به رسمیت شناخته شده است و ایران ملزم است که فقط 10 سال دیگر این محدودیت ها را رعایت کند.
در مورد ادعای غربی ها در خصوص گنجاندن برنامه موشکی در توافق جدید نیز باید اشاره کرد در توافق هسته‌ای با پنج بعلاوه یک به این موضوع اشاره شده و حق ایران در تولید موشک به رسمیت شناخته شده و فقط به تهران توصیه شده که موشک هایی که دارای قابلیت حمل کلاهک هسته ای باشند تولید نکند.
ضمن اینکه در توافق برجام ممنوعیت تسلیحاتی ایران بر اساس این سند قانونی در اکتبر 2020 به پایان رسیده است و سند برجام بر این موضوع که شامل تسلیحات متعارف ایران است صحه گذاشته است و بنابراین ضرورتی بر تغییر برجام و یا اضافه کردن موضوع موشکی ایران در توافق وجود ندارد.

-----------------------------------------------

رضا محمد مراد