لزوم تبیین شاخص‌های حکمرانی بر اساس مبانی اسلامی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی که از طریق ارتباط تصویری در آیین افتتاحیه دومین همایش علمی تبیین حکمرانی اسلامی سخن می‌گفت، بر ضرورت آینده پژوهی درباره ابعاد و پیچیدگی‌های حکمرانی در نظام جهانی و تبیین شاخصه‌های حکمرانی در تراز اسلامی تأکید کرد.
رئیس قوه قضاییه از عقلانیت، مشارکت، حقوق مساوی، مسئولیت پذیری و شفافیت به عنوان برخی از شاخص‌های یک حکمرانی خوب یاد کرد و گفت: این شاخص‌ها باید مورد مطالعه قرار گیرد تا چیستی و معنا و مفهوم هر یک از آن‌ها به خوبی درک شود.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی با تأکید بر لزوم طراحی نظامی مبتنی بر فقه، شریعت، فقه و حکمت، خاطر نشان کرد که در طراحی این نظام باید اصول تغییرناپذیری همچون معنویت، عقلانیت، اخلاق، عدالت، آزادی و استقلال مورد توجه قرار گرفته شوند.

 اهمیت «دولت سازی اسلامی» و نقش «ساختار‌ها و نهادها» و «کارگزاران» 

رئیس قوه قضاییه با اشاره به اهمیت «دولت سازی اسلامی» و نقش «ساختار‌ها و نهادها» و «کارگزاران» در این فرایند، به تبیین عناصر مهم برای شکل گیری حکومت تراز اسلامی پرداخت.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی متذکر شد: در شکل گیری دولت اسلامی باید به پیوند ارزش‌ها با روش‌ها توجه شود تا هر ابزاری برای حکمرانی مورد استفاده قرار نگیرد.
رئیس دستگاه قضا از عقلانیت، معنویت و مردم باوری به عنوان شاخصه‌های مهم در حکمرانی ولایی یاد کرد و تبیین دقیق هر یک از این شاخص‌ها توسط نخبگان و مراکز علمی و پژوهشی را ضروری دانست.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: وقتی ما از مردم باوری سخن می‌گوییم، تأکید ما مبتنی بر نگاه امامین انقلاب اسلامی به مردم است که نقش مردم را مهم و خواست و رای آن‌ها را تعیین کننده می‌دانستند؛ نه امری تشریفاتی.

«عدالت» از محور‌های مهم در حکمرانی ولایی

رئیس قوه قضاییه، «عدالت» را از دیگر محور‌های مهم در حکمرانی ولایی دانست و افزود: بعد از توحید بیشترین مفهومی که در فرهنگ دینی ما مورد توجه قرار گرفته، عدالت است که با بسیاری از اصول همچون توحید، نبوت و امامت ارتباط دارد و همه شئون زندگی ما را در بر می‌گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی با بیان این که در جامعه برآمده از اندیشه و تفکر اسلامی باید نظام سازی مبتنی بر عدالت باشد، متذکر شد: اگر می‌خواهیم جامعه‌ای با کرامت ساخته شود که مسیر بندگی و زندگی همراه با امنیت و رفاه اجتماعی را رقم بزند، روش حکمرانی ما باید عادلانه باشد.
رئیس قوه قضاییه از شفافیت به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم حکمرانی تراز اسلامی و ولایی یاد کرد، اما در عین حال گفت: همانطور که مبانی عقلانیت در نظام اسلامی با مبانی حکمرانی مورد نظر غربی‌ها تفاوت دارد، مبانی شفافیت دو نظام نیز متفاوت است.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی بر همین اساس خاطر نشان کرد که هر کدام از شاخصه‌های مطرح در دنیا به عنوان شاخص‌های یک حکمرانی خوب، باید با نگاه مبتنی بر فقه و شریعت و نگاه به حکمت و مبانی دینی باید تبیین شود تا دچار اشتباه محاسباتی نشویم.

تربیت مدیران تراز نظام اسلامی؛ دومین عنصر مهم در دولت سازی اسلامی

رئیس دستگاه قضا برای نمونه به سند ۲۰۳۰ اشاره کرد و گفت: هر کسی نکات و محور‌های مطرح شده در این سند را ببنید، می‌گوید چه کسی با این‌ها مخالف است در صورتی که مبانی این سند کاملاً با مبانی اعتقادی و فکری ما مغایر است و دلیل هشدار‌های رهبری حکیم و فرزانه ما این است که در مدیریت باید به مبانی و اسناد بالادستی خودمان مثل سند تحول آموزش و پرورش توجه داشته باشیم.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی رئیسی بر همین اساس متذکر شد که در تبیین طرز حکمرانی اسلامی باید مبانی و شاخص هایی، چون کتاب و سنت و سیره و سلوک امام و مکتب رهبری مورد بحث و بررسی و پژوهش و تحقیق قرار گیرد تا مشخص شود منظور ما از عقلانیت و عدالت چیست و غربی‌ها چه تعریفی از این مفاهیم دارند.
رئیس قوه قضاییه، تربیت مدیران تراز نظام اسلامی را دومین عنصر مهم در دولت سازی اسلامی دانست و با بیان این که سخن گفتن از عدالت بدون تربیت مجریان عدالت در حوزه نظری محصور می‌ماند و در عرصه عمل تحقق نمی‌یابد، اظهار داشت: مگر ممکن است مردان و زنانی که عهده دار مسئولیت می‌شوند، برخوردار از عدالت نباشند و بتوانند جامعه و زندگی مردم را به عدالت نزدیک کنند؟
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی رئیسی با اشاره به تلاش پیامبران برای تحقق عدالت در جهان تصریح کرد: عدالت از شاخصه‌های مهم رهبری در نظام اسلامی است، اما علاوه بر رهبری که بالاترین شخصیت حکمرانی جامعه، هر کسی در هر کجای نظام ایفای نقش می‌کند، باید از عدالت برخوردار باشد والا مردم با عدالت انس نمی‌گیرند و جامعه طعم عدالت را نخواهد چشید.
رئیس دستگاه قضا با بیان این که فضیلت ساختاری محصول فضایل فردی آحاد جامعه است، تربیت افراد تراز که بتوانند حکمرانی اسلامی را اجرایی کنند، بسیار مهم و ضروری دانست و تصریح کرد: پیامبران مبعوث شدند تا هم به انسان برنامه زندگی بدهند و هم آمده اند انسان‌هایی کارآمد و دارای کرامت‌های اخلاقی پرورش بدهند.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی در ادامه به ساختار‌ها و روش‌های حکمرانی پرداخت و بر لزوم شناخت دقیق شاخص‌ها و ابزار‌های حکمرانی در نظام جهانی از جمله تنظیم گری و مقررات و مدیریت رسانه تأکید کرد.

استفاده درست از ابزار‌ها و ساختار‌ها

رئیس دستگاه قضا گفت که در کنار تبیین ویژگی‌های حکومت اسلامی بر اساس اجتهاد پویا و تربیت نیروی انسانی تراز، استفاده درست از ابزار‌ها و ساختار‌ها سومین عامل حاکمیت ارزش هاست که محصول آن شکل گیری مدینه فاضله و جامعه اخلاقی و معنوی و عادلانه و خردمندانه می‌شود.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی رئیسی در این زمینه به ایجاد نظام رتبه بندی و شاخص‌های تعیین شده از سوی غربی‌ها اشاره کرد و گفت: آن‌ها با تشویق کشور‌ها به پیوستن به قرارداد‌ها و نزدیک شدن به معیار‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی تعریف شده، می‌خواهند حکومت‌ها را با نظام حکمرانی مورد نظرشان منطبق کنند.
رئیس دستگاه قضا با تأکید بر لزوم طراحی روش‌ها و ابزار‌های لازم برای تقابل با نظام سلطه، تصریح کرد: باید ابزار‌هایی تعریف کنیم که ارزش‌ها را بر جامعه حاکم و ما را به کرامت انسانی نزدیک‌تر کند که این ابزارها، متناسب با زمان و مکان و اقتضائات متغیر خواهند بود.
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی از تحول خواهی به عنوان یکی از شاخصه‌های کارآمدی در حکمرانی یاد کرد و با اشاره به آغاز دوره تحول قضایی در بستر گام دوم انقلاب اسلامی اظهار داشت: در سند تحول قوه قضاییه، قالب‌ها و ساختار‌های تحقق بخش قضای اسلامی و تناسب زمان و مکان و همچنین استفاده از فناوری‌های نوین و دادرسی الکترونیک مورد توجه قرار گرفته است.
رئیس قوه قضائیه افزود: در یک سال و نیم گذشته دستگاه قضایی با شناخت مسائل و شرایط کشور، رویکرد خود را از «دادخواست محوری» به «کُنشگری فعال در نظام دادرسی» تغییر داده و با تعرف نظام مسائل در همه حوزه ها، برای کاهش پرونده‌های قضایی اصل پیشگیری را در اولویت قرار داده ایم.

جذب مشارکت نخبگان و اقشار جامعه

حجت الاسلام والمسلمین رئیسی با اشاره به برنامه‌های قوه قضاییه برای جذب مشارکت نخبگان و اقشار جامعه برای پیگیری مأموریت‌های این قوه تصریح کرد: همه دستگاه‌ها در اجرای عدالت سهم دارند، اما دستگاه قضایی بیش از همه خود را مسئول عدالت گستری می‌داند و با اهتمام بیشتر حفظ حقوق عامه و آزادی‌های مشروع را پیگیری می‌کند.
رئیس قوه قضاییه با تقدیر از همت دانشگاه عالی دفاع ملی و مدرسه حکمرانی شهید بهشتی برای برپایی همایش علمی حکمرانی تصریح کرد «شهید بهشتی در حوزه حکمرانی اسلامی صاحب اندیشه بود و نقش برجسته‌ای در ساختارسازی برای تحقق نظریه ولایت فقیه داشت و دیدگاه‌های او الگویی کارآمد برای نظریه پردازی در زمینه حکمرانی و دولت سازی اسلامی است».