واگذاری کشت و صنعت مغان؛ تردیدها و امیدها

خوشبختانه شروع عملیات اصلی این شرکت، همزمان با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی بوده است. زیرا در سایه حمایت‌های همه جانبه و توجهات ویژه مسئولین وقت نظام مقدس جمهوری اسلامی و بکارگیری مشاوران، متخصصان و کارشناسان رشته‌های مختلف کشاورزی و صنایع، امکاناتی برای این شرکت فراهم گردید که به کانون پیشگام در عرصه تولید، ترویج و آموزش کشور تبدیل گردد.

این شرکت منشاء اصلی عمران و آبادانی دشت مغان بوده است بطوریکه روستای ۱۰۰۰ نفری پارس آباد در سایه این شرکت با مهاجر پذیری و اسکان عشایر به دومین شهر بزرگ استان اردبیل تبدیل گردیده است و وجود کشاورزان پیشرو کشوری و توسعه کشاورزی مکانیزه در دشت مغان مؤید تأثیر ترویج و آموزش آن بوده است و چه بسیار کارشناسانی که با کسب تجارب علمی و عملی دراین دانشگاه علمی وعملی بزرگ در عرصه‌های ملی منشاء خدمت و اثرگذاری گردیده‌اند و تولیدات بذری، دامی و باغی (نهال) این شرکت موجب افزایش ثروت ملی در تمام نقاط کشور گردیده است.

۳. فعالیت‌های باغبانی: حدود ۲۶۰۰ هکتار (قابل افزایش تا ۳۰۰۰ هکتار) باغ مجتمع با استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای احداث شده که ۷۵ درصد تولید میوه آن صرف تازه‌خوری و ۲۵ درصد میوه صنعتی برای استفاده صنعتی است. سالانه ۱۵ هزار تن انواع محصولات سردرختی در کشت و صنعت مغان تولید و روانه بازار‌های داخلی و خارجی می‌شود. گونه‌های میوه این باغ عبارتند از هلو (۲۵ رقم)، شلیل (۹ رقم)، آلو (۸ رقم)، فندق (۹ رقم)، سیب (۱۲ رقم)، آلبالو (۴ رقم)، زرد‌آلو (۱۰ رقم)، بادام (۷ رقم)، گوجه‌سبز (۳ رقم) و زیتون (۲۳ رقم). در این باغ سالانه ۲۰۰۰۰۰ اصله نهال میوه گواهینامه‌دار در ارقام مختلف تولید می‌شود. همچنین باغ مادر این مجموعه بزرگترین کلکسیون درختان میوه کشور است.

ظرفیت اشتغالزایی مجموعه باغات کشت و صنعت مغان در فصل برداشت محصول هزار و ۵۰۰ نفر با ظرفیت برداشت روزانه ۳۵۰ تن میوه است.

۳. فعالیت‌های صنعتی

کارخانه قند: این کارخانه در زمینی به وسعت ۴۳ هکتار احداث شده است و با ظرفیت اسمی ۵۰۰۰ تن چغندر یکی از دو کارخانه بزرگ قند کشور ایران به‌شمار می‌رود. محصولات این کارخانه شکر سفید، ملاس و تفاله می‌باشد.

کارخانه پروسس بذر: این کارخانه با ظرفیت پروسس ۵ تن در ساعت بذر ذرت و ۸ تن در ساعت بذر گندم وجو، سالانه حدود ۵۰۰۰ تن بذر ذرت و تا ۱۷۵۰۰ تن بذر‌های گندم، جو و کلزا را پروسس کرده و در بسته‌های صادراتی به بازار عرضه می‌کند.

کارخانه خـوراک دام و طیور: ظرفیـت این کارخـانه تولید ۳۰ تـن در ساعت خوراک آردی و ۱۵۰ تن خوراک خشبی در روز است و تولید سالانه ۴۰ هزار تن بوده که با برنامه‌ریزی‌های انجام یافته بزودی خط تولید انـواع کنسانتره‌های دامی، مرغی و آبزیان راه‌اندازی و در بسته بندی‌های مناسب به بازار عرضه خواهد شد.

کارخانه لبنیات: این کارخانه یکی از مهمترین واحد‌های صنعتی در ارتباط با تولیدات دامپروری با ظرفیت روزانه ۱۸۰ تن شیر است. در حال حاضر شیر تولیدی ایستگاه‌های گاوداری شرکت به علاوه شیر تولیدی بخش خصوصی در این کارخانه به شیر خشک بسیار مرغوب، کره پاستوریزه، خامه، شیر پاکتی، دوغ لیوانی و دوغ پاکتی تبدیل می‌شود.

کارخانه پروسس میوه: خط تولید این کارخانه شامل تولید کنسانتره با ظرفیت ۳ تن در ساعت، خط تولید انواع نکتار با ظرفیت اسمی ۵/۲ تن و خط تولید آب میوه با ظرفیت ۹۳۰۰ پاکت ۲۰۰ گرمی در ساعت و نوع محصولات این کارخانه آب سیب، آب آلبالو، نکتار هلو، نکتار آلو، نکتار پرتقال، سیب آلبالو و سیب موز می‌باشد.

کارگاه جعبه سازی: این کارگاه با دو دستگاه تزریق پلاستیک ۳۰۰ و ۲۵۰ تنی در قالب‌های ۳، ۶ و ۹ کیلویی با میانگین تولید روزانه ۳۰۰۰ عدد جعبه فعالیت می‌کند.

با نهایت تعجب و تاسف مدیریت‌های بسیار ضعیف سال‌های گذشته نه تنها این مجموعه عظیم کشاورزی، دامپروری وصنعتی کشور را به رکود کشاند، بلکه حتی موجب زیاندهی آن شد و بر همین اساس درچند سال گذشته دولت با هدف اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی اقدام به واگذاری این شرکت عظیم به بخش خصوصی از طریق مزایده کرد.
سازمان خصوصی‌سازی ابتدا قیمت پایه ۲۷۰۰ میلیارد تومان برای فروش این شرکت در نظر گرفت، در مزایده اول به تاریخ ۹ مرداد ۹۶ کسی شرکت نکرد و به این بهانه ۵۰۰ میلیارد تومان از قیمت پایه کم کردند تا قیمت به ۲۲۰۰ میلیارد تومان برسد، این بار هم کسی شرکت نکرد سپس با این استدلال که با قیمت‌های بالا کسی در مزایده شرکت نمی‌کند نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دیگر کم کردند تا قیمت پایه به رقم ناچیز ۱۷۶۰ میلیارد تومان برسد.
این بار یک شرکت به نام توسعه تهران مزایده را برنده می‌شود، ولی با اعتراض برخی نمایندگان و ورود دادستان اردبیل به موضوع و عنوان این که اعضای این شرکت از ابربدهکاران بانکی هستند، مزایده لغو می‌شود.
دیری نپایید که در ۲ مرداد ۹۷ اعلام شد، برنده دوم مزایده صاحبان صنایع شیرین عسل هستند، سازمان خصوصی سازی وشرکت یاد شده خیلی سریع و بی‌سر‌وصدا و بی‌آنکه پای رسانه‌ها به ماجرا باز شود، کار‌ها را پیش بردند و واگذاری انجام شد.
از آن زمان اعتراض‌های گسترده‌ای به نحوه واگذاری این شرکت، قیمت پایین فروخته شده و نحوه پرداخت خریدار در بین اهالی دشت مغان، کارکنان این شرکت، مردم، مقامات ومسئولان استان اردبیل شکل گرفت، کار به رسانه‌ها کشید و در نهایت مسئولان عالیرتبه کشور و نهاد‌های بازرسی، نظارت و قضایی به موضوع حساس شدند.
برخی از مسئولان وکارشناسان خبره کشاورزی می‌گویند، اگر قیمت اولیه وپایه این شرکت را همان ۲۷۰۰ میلیارد تومان در نظر بگیریم (که نیست) بعد از افت ۳۰۰ درصدی پول ملی باید این شرکت در زمان واگذاری حداقل با قیمت ۷۰۰۰ میلیارد تومان به مزایده گذاشته می‌شد نه ۱۷۰۰ میلیارد تومان.
اعتراضات مردم، مسئولان و نمایندگان مجلس بعد از واگذاری فروکش نکرد تا جایی که مجلس کمیته تحقیق و تفحص شامل ۱۵ نماینده مجلس برای بررسی این واگذاری تشکیل داد.
صاحبنظران قیمت شرکت کشت و صنعت مغان را بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌کنند، این در حالی است که به دلیل نداشتن توانایی مالی هیچ‌کدام از متقاضیان مزایده در حد قیمت واقعی، سازمان خصوصی‌سازی این شرکت را با قیمت ناچیز ۱۷۶۰ میلیارد تومان واگذار کرده است، البته از این رقم ۱۰۰ میلیارد تومان نقدی پرداخت شده و قرار است بقیه آن به صورت اقساط ۱۰ ساله پرداخت شود.

اهالی مغان معتقدند اگر قرار بود این شرکت با این قیمت ارزان فروخته شود، آن را به صورت سهام به مردم بومی واگذار می‌کردند و مطمئنا تاثیر اقتصادی این واگذاری در منطقه ملموس‌تر بود.
یکی از اهالی مغان در این باره می‌گوید: قیمتی که کشت و صنعت مغان را فروخته‌اند در حد یکی از کارخانه‌های آن است. در شرایطی که این شرکت با عشایر منطقه بر سر مالکیت برخی زمین‌ها دچار مشکل است، چگونه قبل از تعیین تکلیف این زمین‌ها به مالک خصوصی واگذار می‌شود.

«سعید شیری» عنوان می‌کند: اجاره هر هکتار زمین در پارس‌آباد برای یک فصل کشت بیش از ۱۵ میلیون تومان است و با یک حساب سرانگشتی این شرکت عظیم فقط به قیمت اجاره ۲ سال آن واگذار شده که قابل قبول نیست.
این واکنش‌های اعتراض‌آمیز در حالی مطرح می‌شود که مسئولان اجرایی استان اردبیل سعی کرده اند کمتر وارد حاشیه‌های این واگذاری شوند و تنها با قانونی خواندن این واگذاری بر اهلیت برنده دوم مزایده تاکید دارند.
اما تشکیلات قضایی استان اردبیل و در راس آن رئیس کل دادگستری استان موضوع این واگذاری را بطور مستمر پیگیری می‌کند.
عتباتی می‌گوید: شائبه‌های واگذاری‌های غیرکارشناسی شده و عدم توجه به حقوق عامه در کشت و صنعت مغان وجود دارد وبه همین دلیل رئیس سازمان خصوصی‌سازی و وزیر اقتصاد به دادستانی اردبیل فراخوانده شدند و در ارتباط با نحوه واگذاری و لحاظ پیوست‌های امنیتی، اجتماعی، فنی و مالی شرکت برنده مزایده، مباحث جدی مطرح شد.
تصمیم گیری درباره سرنوشت این واگذاری به هیئت داوری سپرده شده است.

در سفر روز‌های گذشته رئیس قوه قضائیه به استان اردبیل نحوه واگذاری شرکت کشت وصنعت ودامپروری مغان در کانون توجه بود، بطوریکه یک جلسه بسیار مهم با حضور عالیترین مقامات قضایی، بازرسی ونظارتی کشورهمچنین مسئولان استان اردبیل با این موضوع برگزارشد.

در این جلسه رئیس قوه قضائیه خطاب به هیئت داوری گفت: در بررسی واگذاری شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان تحت فشار هیچ مقام و مسئولی قرار نگیرید، واقعا داوری کنید و ما هم نظارت می‌کنیم تا آنچه که حق و عدل است حکم گردد.

حجت الاسلام والمسلمین رئیسی در جلسه احیای حقوق عامه در خصوصی‌سازی شرکت کشت و صنعت ودامپروری مغان اظهار داشت: در اجرای اصل ۴۴ هیچکس تردیدی ندارد، اما مشکلات و مسائلی در این مسیر وجود دارد و به همین علت این جلسه برگزار می‌شود تا نظرات و دغدغه‌های مردم و مسئولان استان و کشور درباره واگذاری شرکت کشت وصنعت و دامپروری مغان به بخش خصوصی احصا و

بررسی شود.

وی با بیان اینکه شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان نگین کشاورزی کشور تلقی می‌شود و در زمان واگذاری آن به اخطار‌های صادره از دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کشور ومسئولان قضایی وامنیتی توجهی نشده است ادامه داد: درزمان واگذاری این شرکت باید تضمینات ضروری و لازم از برنده مزایده اخذ می‌شد چرا که این شرکت مهم مورد توجه ویژه مردم و مسئولان منطقه و کشور است.
رئیس قوه قضائیه بااشاره به اینکه مردم درباره نحوه واگذاری‌ها سوال می‌پرسند و ما باید جواب‌های منطقی ارائه کنیم اضافه کرد: اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی و الزامی وضروریست و خصوصی سازی باید مورد توجه باشد، اما باید اصول کارشناسی کاردر همه موارد رعایت شود.

وی گفت: روش بورس که در حال حاضر انجام می‌پذیرد ایده‌آل است و اگر همین کشت و صنعت در بورس عرضه می‌شد مشکلی نداشتیم، در هر صورت امروز در برابر عمل شده قرار گرفته‌ایم و آنچه اقتضای حق و عدل است باید انجام گیرد تا تمام مصالح کشور، استان، مردم دیده شود.

در پایان این جلسه رئیس قوه قضائیه ۶ دستور مهم درباره واگذاری شرکت کشت و صنعت ودامپروری مغان صادر کرد:
۱ ــ فهرست کلیه اراضی، اموال و دارایی‌های شرکت احصا و گزارش کارشناسی آن ارائه شود.
۲ ــ اموال و دارایی‌های شرکت، به‌طور شفاف، کارشناسی و ارزش‌گذاری شود.
۳ ــ هیئت داوری به‌دور از فشار‌ها و با در نظر گرفتن مصالح ملی و بیت‌المال، درخصوص تأیید یا ابطال قرارداد فعلی واگذاری براساس حق و عدل اظهارنظر نماید.
۴ ــ قرارداد واگذاری باید پیوست تخصصی کشاورزی و امنیتی داشته باشد.
۵ ــ هیئت مستشاری دیوان محاسبات مجلس شورای اسلامی در اظهارنظر نهایی خود تسریع نماید.
۶ ــ سازمان بازرسی کل کشور در تمامی مراحل نسبت به رعایت قانون، نظارت موشکافانه و پیگیری دقیق داشته باشد.

با صدور این ۶ دستور صریح وقاطع، دلسوزان کشور، اهالی شریف استان اردبیل بویژه تلاشگران کار وتولید در دشت مغان امیداور شدند تا حقوق عامه و بیت المال در این واگذاری به دقت رعایت شود.