«الحاق کریمه» پاداش توقف سیاسی و نظامی روسیه؟!

دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روز یکشنبه گفت ساکنان شبه جزیره کریمه تمایل دارند به روسیه بپیوندند و نمی‌خواهند زیر نظر اوکراین باشند.  
ترامپ بار دیگر اعلام کرد در صورت انتخابش به عنوان رئیس جمهور آمریکا، به رسمیت شناختن شبه جزیره کریمه را به عنوان خاک روسیه بررسی خواهد کرد.   
در واکنش به این اظهارات، هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری آینده این کشور با انتقاد از مواضع و رفتار رقیب جمهوری‌خواه خود دونالد ترامپ تاکید کرد به نظر می‌رسد ترامپ با روس‌ها "بیعت مطلق" کرده است تا اهداف دیپلماسی آنها را تامین کند.
ظاهراً اظهارات ترامپ این فرصت را به دموکرات‌ها داده تا از تلاش مسکو برای تاثیر بر روند انتخابات در آمریکا و ارتباط ترامپ با یک دولت خارجی ـ یعنی روسیه ـ سخن به میان آورد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه حملات سایبری به حزب دموکرات برخی گمانه زنی‌ها را تشدید کرده است مبنی بر این که روسیه تلاش کرده بر نتایج انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا به نفع دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواهان تاثیر بگذارد. بر اساس این گزارش اظهار نظرهای بحث برانگیز روزهای اخیر دونالد ترامپ درباره روسیه و همچنین در خصوص ماجرای افشای ایمیل‌های هیلاری کلینتون و حزب دموکرات واکنش‌های منفی زیادی بر ضد این میلیاردر جمهوری خواه بر انگیخت و او را مجبور کرد با تلطیف مواضع خود، سخنانش را در این باره طعنه آمیز توصیف کند. با این وجود موضع‌گیریهای وی موجب شده است منتقدانش شایستگی‌های وی را برای اداره امور آمریکا بیش از پیش زیر سوال ببرند و حتی کلینتون او را متهم کند که "یک قدرت خارجی ( اشاره به روسیه) را ترغیب کرده است از مخالف سیاسی وی ( کلینتون) جاسوسی کند."

هیلاری کلینتون روز یکشنبه تاکید کرد: "اگر همه وقایع را در نظر بگیریم سوالات و ابهامات زیادی در خصوص نفوذ روس‌ها بر سیستم انتخاباتی ما به وجود می‌آید. ما به هیچ کشوری اجازه چنین کاری را نخواهیم داد."
با این همه دونالد ترامپ بار دیگر روز یکشنبه در گفتگو با شبکه خبری ای بی سی گفت هرگز با رئیس جمهور روسیه حضوری یا تلفنی گفتگو نکرده است اما معتقد است که اگر آمریکا با روسیه تفاهم داشته باشد، شرایط بهتر خواهد شد.
ترامپ پیش از این اعلام کرده بود در صورت انتخابش به عنوان رئیس جمهور آمریکا مسئله به رسمیت شناختن کریمه را به عنوان خاک روسیه و همچنین مسئله لغو تحریم‌ها بر ضد مسکو را بررسی خواهد کرد. شبه جزیره کریمه در پی همه پرسی که مارس 2014 برگزار شد و 95 و شش دهم درصد شرکت کنندگان در آن به جدایی از اوکراین رای دادند به روسیه فدرال پیوست.   

اوکراین اعلام کرد نتایج این همه پرسی را به رسمیت نمی شناسد و همچنین کریمه را خاک تحت اشغال موقت خود می‌داند درحالی که سران روسیه تاکید می‌کنند این همه پرسی کاملاً مطابق با حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل متحد برگزار شده است.   
در این میان آنچه قابل تامل است درخواست همزمان نماینده فرانسوی از اروپایی‌ها برای به رسمیت شناختن الحاق کریمه به روسیه است. این اظهارات می‌تواند حاکی از این باشد که موضوع حمایت از الحاق کریمه به روسیه فراتر از رقابت تبلیغاتی انتخاباتی در آمریکا است.
تییری ماریانی نماینده جناح راست فرانسه در مجمع ملی کشور (پارلمان) که در راس یک هیئت پارلمانی به شبه جزیره کریمه سفر کرده است روز یکشنبه اعلام کرد: "مردم شبه جزیره کریمه پیوستن به روسیه را انتخاب کردند، شبه جزیره کریمه متعلق به روسیه است بنابراین بهتر است به مسایل دیگری بپردازیم و تلاش کنیم روابط میان کشورهای اروپایی و روسیه را عادی کنیم."
با توجه به بلندتر شدن صدای طرفداران الحاق کریمه به روسیه در آمریکا و اروپا این پرسش مطرح می‌شود که آیا طرف‌های غربی در پی اعطای برخی امتیازات به مسکو برای متوقف‌کردن پیشروی‌های نظامی و دیپلماتیک روسیه ـ بویژه در سوریه و خاورمیانه ـ هستند. پیشروی‌های نظامی و سیاسی روسیه در منطقه و جهان در حالی صورت می‌گیرد که،
اولاً، ارتش سوریه و متحدانش ـ از جمله روسیه ـ موقعیت کاملاً برتری در برابر تروریست‌ها دارد،
ثانیاً، کودتا در ترکیه مناسبات آنکارا با غرب را با بحران روبرو ساخته و عربستان و متحدانش در باتلاق یمن گرفتار آمده‌اند و در حالی که رابطه آمریکا و اروپا با مهمترین متحدان منطقه‌ای ـ یعنی: ترکیه و عربستان ـ با مشکلاتی روبرو شده است، نشانه‌هایی از افزایش تمایل این کشور‌ها به بهبود مناسبات با روسیه آشکار شده است،
ثالثاً، اروپا با بحران‌هایی مانند خروج انگلیس و چند عضو دیگر از این اتحادیه، بحران مهاجران و ... روبرو است، آمریکا نیز با بحران‌هایی چون افراط‌گرایی ـ که در کاندیداتوری ترامپ ظهور کرده است ـ و بروز مناقشه‌های نژادی ـ درگیری بین پلیس و سیاهان ـ روبرو است.
بنابراین طبیعی است در این شرایط، روسیه سیاستی جسورانه‌تر را در پیش گیرد و محافل سیاسی غربی در پی چاره‌جویی برای مهار پیشروی‌های نظامی و سیاسی مسکو باشند. و در این شرایط چه چیزی بهتر و دندان‌گیرتر از اعطای امتیاز «الحاق کریمه به روسیه».
البته ممکن است مطرح شدن این امتیاز برای آزمودن مسکو نیز باشد. آزمودن اینکه آیا اعطای این امتیاز سبب می‌شود مسکو متوقف شود یا این که سیاست‌ خارجی این کشور با وجود اعطای این امتیاز جسورانه‌تر می‌شود؟
در جواب باید گفت اگر مسکو از تجربة پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ـ یعنی دست اندازی پی در پی ناتو به حیات خلوت روسیه/ آسیای میانه و اروپای شرقی ـ بهره ببرد می‌داند که تنها راه متوقف کردن مطالبات پایان ناپذیر غرب، دیپلماسی تهاجمی و حمله است.    

----------------------------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی